Tình hình đất đai hiện nay ở Việt Nam

Đất đai là một trong những tài nguyên quan trọng nhất của một quốc gia, có vai trò quyết định đến sự phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, tình hình đất đai hiện nay ở Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc và thách thức trong quản lý, sử dụng và phân bổ. Bài viết này sẽ phân tích những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý, sử dụng đất đai ở Việt Nam trong bối cảnh mới.

Những kết quả đạt được trong quản lý, sử dụng đất đai

Sau gần 10 năm thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về tiếp tục cải thiện chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai và Luật Đất đai 2013, Việt Nam đã có những bước tiến quan trọng trong việc khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai. Một số kết quả tiêu biểu có thể kể đến như:

- An ninh lương thực được đảm bảo, diện tích ruộng lúa ổn định trên 3,8 triệu ha.

- Đất cho sản xuất, phát triển đô thị, quốc phòng, an ninh được phân bổ hợp lý hơn.

- Thị trường bất động sản mở rộng, góp phần tăng thu ngân sách nhà nước.

- Hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước được nâng cao.

- Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai được cải thiện.

Những hạn chế, bất cập và thách thức trong quản lý, sử dụng đất đai

Bên cạnh những kết quả khả quan trên, tình hình quản lý, sử dụng đất đai hiện nay ở Việt Nam còn tồn tại nhiều hạn chế, bất cập và thách thức. Một số vấn đề cần được khắc phục gấp gáp là:

- Sử dụng đất đai còn lãng phí, chưa hiệu quả. Nhiều dự án chậm triển khai hoặc hoang hóa.

- Tích tụ, tập trung ruộng đất chưa theo kịp yêu cầu của sản xuất hiện đại.

- Quản lý nhà nước về đất đai còn nhiều bất cập, chưa thống nhất, công khai, minh bạch và dựa trên cơ chế thị trường.

- Thị trường bất động sản, trong đó có thị trường quyền sử dụng đất còn chưa ổn định, thiếu minh bạch và có nhiều rủi ro.

- Vi phạm pháp luật trong quản lý đất đai xảy ra phổ biến, phức tạp.

- Cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia chưa được xây dựng hoàn chỉnh, hiện đại.

Định hướng quản lý, sử dụng đất đai ở Việt Nam trong bối cảnh mới

Để khắc phục những hạn chế, bất cập và thách thức trên, Việt Nam cần có những định hướng quản lý, sử dụng đất đai phù hợp với bối cảnh mới. Một số định hướng quan trọng được đề xuất tại Hội thảo "Quan điểm và định hướng quản lý, sử dụng đất đai ở Việt Nam trong bối cảnh mới" do Ban Kinh tế Trung ương và Hội đồng Lý luận Trung ương tổ chức ngày 25/8/2021 là:

- Khẳng định đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Quyền sử dụng đất là một loại tài sản, hàng hóa đặc biệt, nhưng không phải là quyền sở hữu.

- Làm rõ nội hàm của Nhà nước thống nhất quản lý, quyền chủ sở hữu của người dân. Nhà nước phải có vai trò điều tiết, giám sát và bảo vệ quyền lợi của người dân trong việc sử dụng đất.

- Hoàn thiện thể chế quản lý và sử dụng đất đai đồng bộ với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Xây dựng một hệ thống pháp luật về đất đai minh bạch, rõ ràng và hiệu quả.

- Đẩy mạnh chuyển đổi số; xây dựng hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia thống nhất, hiện đại. Tận dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát và cung cấp thông tin về đất đai cho người dân và doanh nghiệp.

- Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực quản lý đất đai. Đào tạo, bồi dưỡng và tạo điều kiện cho các cán bộ, công chức, viên chức có trình độ, năng lực và phẩm chất cao trong việc quản lý, sử dụng và giải quyết các vấn đề liên quan tới đất đai.

- Phát triển thị trường bất động sản, trong đó có thị trường quyền sử dụng đất thực sự trở thành kênh phân bổ đất đai hợp lý, công bằng và hiệu quả. Kết nối, liên thông với thị trường các nhân tố sản xuất khác, phát huy cao nhất nguồn lực đất đai cho sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận, sử dụng và giao dịch đất đai một cách thuận lợi, an toàn và minh bạch. Thúc đẩy sự tham gia của các bên liên quan trong quản lý, giám sát và giải quyết tranh chấp về đất đai. Phòng ngừa và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai, bảo vệ quyền lợi của người dân và lợi ích của Nhà nước.

Nguồn Tổng Hợp: vnexpress.net, nld.com.vn, thoibaotaichinhvietnam.vn